DIỄN VĂN KỶ NIỆM 30 NĂM THÀNH LẬP HỘI LÀM VƯỜN VIỆT NAM

Kính thưa các quý khách,

Kính thưa các vị đại biểu !

Hôm nay, Hội Làm vườn Việt Nam long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Hội. Vào thời gian này 3 thập kỷ trước Hội Làm vườn Việt Nam đã tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ nhất  cho nhiệm kỳ 5 năm  (1986 - 1991) bầu ra Ban chấp hành Trung ương Hội do ông Nghiêm Xuân Yêm nguyên Bộ Trưởng phụ trách khoa học Bô Nông nghiệp sau đó là Phó Chủ tịch Quốc Hội làm Chủ tịch, 4 khóa Đại hội Đại biểu toàn quốc tiếp theo trong 20 năm do ông Nguyên Ngọc Trìu, nguyên Bộ Trưởng Bộ Nông nghiệp nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng nay là Chính phủ làm Chủ tịch. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI nhiệm kỳ 5 năm (2014 -2019) là khóa đang triển khai hoạt động. Lúc ban đầu Hội mới chỉ có ở 4 tỉnh, thành phố, 4 huyện và 12 xã với 125 hội viên. Đến nay đã có gần 1 triệu hội viên và trên 18 nghìn tổ chức cơ sở. Tổ chức Hội đã hình thành hệ thống từ Trung ương đến tỉnh, huyện và xã, hoạt động trên phạm vi toàn quốc. Trong số 50 Hội cấp tỉnh đang hoạt động có 15 tỉnh hội được công nhận là hội đặc thù, 10 tỉnh hội không được xếp là hội đặc thù nhưng vẫn được cấp biên chế và kinh phí hoạt động. Trung ương Hội Làm vườn Việt Nam và số tỉnh còn lại được hỗ trợ hoạt động theo nhiệm vụ được giao.

Hội Làm vườn Việt Nam là tổ chức xã hội nghề nghiệp hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, mục tiêu chính của Hội là khôi phục lại nghề vườn truyển thống, có vị trí  quan trọng đối với đời sống  nông dân như cha ông ta đã đúc kết “Nhất canh trì, nhì canh viên, tam canh điền”, Nghề vườn hiểu theo nghĩa rộng bao gồm cả vườn, ao, chuồng (Viết tắt là VAC) nhưng một thời bị mai một do chiến tranh và  do nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung, bao cấp, tư liệu sản xuất  thuộc về sở hữu tập thể.

- Giai đoan đầu trước năm 1990 là giai đoạn phát triển VAC dinh dưỡng. Đây là thời kỳ nước ta còn trong tình trạng thiếu lương thực, tỷ lệ người suy dinh dưỡng , nhất là ở trẻ em xẩy ra rất phổ biến. Trọng tâm thời kỳ này là vận động hội viên , nông dân trồng thêm rau mầu, nuôi gà vịt lấy trứng, thả cá nuôi tôm trong ao nhà, để cải thiện bữa ăn, chống đói suy dinh dưỡng. Cuộc vận động này phát triển rất nhanh chóng, được nông dân hưởng ứng nhiệt tình, được lãnh đạo Đảng và Nhà nước hoan nghênh.

- Giai đoạn 2 (1990-2010) là giai đoạn Phát triển kinh tế VAC: Thuận lợi cơ bản ở giai đoạn này là Bộ Chính trị  BCH Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam ban hành  nghị quyết 10  coi hộ nông dân là đơn vị sản xuất tự chủ, sức lao động được giải phóng. Trên cơ sở xây dựng kinh tế hộ, trên cơ sở tham gia triển khai “Vườn cây, ao cá Bác Hồ” Hội Làm vườn Việt Nam đề xuất cuộc vận động “Cải tạo vườn tạp, ao hoang, chuống trống” xác định VAC là một hệ sinh thái  khép kín”. Đề xuất này đúng lúc, hợp ý Đảng lòng dân cuộc vận động nhanh chóng  trở thành phong trào quần chúng.

Hội Làm vườn Việt Nam cũng nhận thức sâu sắc rằng cuộc vận động phát triển kinh tế VAC thành công là công sức của toàn Đảng, toàn dân. Hội chỉ là trung tâm vân động, thông qua các mô hình do Hội xây dựng hoặc tổng kết mô hình tiền tiến phát hiện trong phong trào quần chúng rồi nhân ra diện rộng. Theo kết quả điều tra  ở một số tỉnh như Thanh Hóa, Hà Tĩnh vùng thuần nông kinh tế VAC chiếm tới 60 - 70% thu nhập của hộ gia đình. Nhờ làm kinh tế VAC mà nhiều hộ thoát nghèo trở thành giàu có, cuộc sống sung túc, có nhà cao cửa rộng,  có tiện nghi sinh hoạt đầy đủ. Cho đến nay ở nhiều tỉnh hầu như không còn thấy vườn tạp, ao hoang, chuồng trống. VAC được xem là giải pháp quan trọng để chuyển đổi cơ cấu kinh tế. Ở một số vùng giải pháp này đem lại hiệu quả rất rõ rệt:

- Vùng úng trũng trồng lúa độc canh ở Đồng bằng sông Hồng thu hoạch bấp bênh, nông dân đã đào ao, vượt đất làm vườn bờ, nuôi gà, thả vịt, thả cá, nuôi ba ba  thu nhập tặng 3 -4 lần so với trồng lúa.

- Vùng đất cát trắng (Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Ninh Thuận) tưởng như không thể trồng được cây gì giá trị, nông dân cũng đào ao, thả cá, lấy nước tưới cây, phát triển chăn nuôi lấy phân hữu cơ  cải tạo đất để trồng thanh long, trồng chanh, trồng xoài cho thu nhập 40 -50 triệu đồng/hộ/năm.

- Vùng đất đồi gò trước đây là cây bụi hoặc đất trống đồi trọc, nông dân cũng áp dụng mô hình làm VAC, phát triển chăn nuôi lấy phân cải tạo đất, trồng bưởi, trồng cam quýt cho thu nhập từ 400 – 500 triệu đồng/ha/năm.

- Vùng Đồng bằng sông Cửu long là vùng miệt vườn trái cây nhiệt đới quý hiếm  Nông dân tập trung cải tạo vườn tạp, hình thành những vùng chuyên canh cây ăn trái  xuất khẩu.

Giai đoạn 3 ( từ 2014  trở lại đây): là giai đoạn vận động phát triển kinh tế VAc hàng hóa hướng đến sản phẩm an toàn đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế, cả hệ thống Hội  đang tích cực vận động thực hành nông nghiệp tốt (VietGAP, GlopalGAP) cho cả cây vườn, gia cầm, gia súc và nuôi trồng thủy sản. Vận động nông dân phát triển mô hình VACBi, xây hầm khí sinh học, xử lý chất thải hữu cơ đúng cách chống ô nhiễm môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, thực hiện xây dựng các mô hình vườn mẫu ở các trọng điểm xây dựng nông thôn mới, tham gia xây dựng các Hợp tác xã cây ăn trái chuyên canh hoặc tổ liên kết gắn sản xuất với tiêu thu sản phẩm, vận động xây dựng câu lạc bộ Trang trại các cấp. Hiên nay nhiều chủ trang trại có thu nhập 400-500 triệu đồng  hoặc 1 tỷ đồng / năm, trước đây họ từng là hộ làm VAC thoát nghèo.

Từ vận động phong trào làm VAC, Hội Làm vườn Việt Nam nhận thấy vấn đề cấp thiết là phải giúp nông dân, hội viên thay đổi tư duy nhận thức lại cách làm vườn. Việc cải tạo vườn tạp, ao hoang trước hết là có lợi cho bản thân, gia đình mình, họ phải có đầu tư công sức, phải tiếp thu kiến thức làm ăn mới, nắm bắt thông tin thị trường làm vườn mới có hiệu quả. Vì thế, Hội rất quan tâm việc đào tạo dạy nghề, huấn luyện chuyển giao TBKT, tổ chức cho nông dân đi tham quan giao lưu giữa 2 miền Nam -Bắc tham quan các mô hình tiên tiến. Tổng kết 5 năm gần đây cho thấy, hàng năm cả hệ thống HLV đã phối hợp với tổ chức chính trị, xã hội khác đào tạo huấn luyện, dạy nghề cho 300 nghìn lượt người/năm và in, ấn xuất bản trên 70 đầu sách và hàng ngàn tờ rơi phát miễn phí cho hội viên. Những hoạt động trên của Hội Làm vườn Việt Nam  đã được  các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước đánh giá cao. Cố Thủ tướng Phạm văn Đồng nói: “ Hội Làm vườn Việt nam đã đưa kinh tế VAC lên bước phát triển mới, chuyển từ cái vườn truyền thống mang tính tự cấp tự túc sang cái vườn hàng hoá…Xây dựng được nhiều mô hình làm VAC giỏi… nhờ làm VAC mà nhiều gia đình đã từ đói nghèo trở nên khá, từ khá trở nên giàu…”. Nguyên Tổng Bí Thư Đỗ Mười đánh giá “ Trong những năm qua, những người làm vườn  nước ta đã góp phần đáng kể làm tăng tổng giá trị sản lượng nông nghiệp, tạo công ăn việc làm, tăng thu nhập, nâng cao đời sống, xóa đói giảm nghèo, xây dựng được hàng ngàn “vườn tình nghĩa” cho các Bà mẹ Việt Nam anh hung, cho gia đình liệt sĩ, thương binh và những người khó khăn, cô quả, thúc đẩy phân công lao động, bước đầu tạo ra  những hình thức hợp tác kiểu mới  trong nông nghiệp, nông thôn. Tôi nhiệt liệt hoan nghênh và biểu dương những việc làm có ý nghĩa tốt đẹp và có hiệu quả thiết thực đó”

Đồng chí Vũ Oanh ngưyên uỷ viên Bộ Chính trị nói: “ Hội Làm vườn Việt nam đã góp nhiều công sức cho một công việc “ích nước lợi nhà”, xây dựng một hội nghề nghiệp xã hội nhưng có ý nghĩa chính trị to lớn. Bên cạnh những hoạt động trên, Hội làm vườn Việt Nam còn thường xuyên phát động và tổng kết phong trào thi đua làm VAC giỏi, thi đua xây dựng các mô hình làm VAC có hiệu quả cao ở cấp xã, huyện, tỉnh và toàn quốc. Hàng năm đều tổ chức biểu dương, khen thưởng để động viên phong trào và cứ 5 năm lại tổ chức lễ tuyên dương các điển hình tiên tiến xuất sắc toàn quốc. Với những đóng góp trên Hội Làm vườn Việt nam đã được Nhà nước, Chính phủ, Mặt trận tổ quốc, Liên hiệp các Hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam , Bộ Nông nghiệp và PTNT, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhiều lần tặng bằng khen, cơ thi đua , 2 lần tặng huân chương lao động hạng nhất, 1 huân chương lao động hạng nhì và 3 huân chương lao động hạng ba.

Trải qua 30 năm xây dựng và phát triển bài học lớn rút trong hoạt động Hội là:

 1) Lập tổ chức hội mang tính chất xã hội, nghề nghiệp cần có mục tiêu hoạt động phù hợp với nguyện vọng của nông dân phục vụ  được mục tiêu chiến lược  của Đảng và Nhà nước . Hội Làm vườn Việt Nam lập ra là để khôi phục lại  nghề vườn góp phàn thực hiện chiến lược xóa đói giám nghèo và làm giàu. Chính mục tiêu này Hội đã huy động được nhiều nguồn lực  của chính quyền đoàn thể các cấp, huy động được sự tài trợ của các tổ chức quốc tế, để hỗ trợ nông dân các loại giống cây, con , phân bón, thuốc trừ sâu, bệnh,  thức ăn gia súc để phát triển sản xuất. Riêng phần tài trợ của các tổ chức quốc tế  trong vòng 10 năm 1990 – 2002, vốn của các tổ chức quốc tế hỗ trợ khoảng 100 tỷ đồng.

 2). Nhận thức đúng vị trí vai trò của tổ chức xã hội nghề nghiệp là tự nguyện, tự lo, tự trang trải coi giúp đỡ hỗ trợ nông dân là niềm vui, niềm hạnh phúc của những người tham gia hoạt động Hội Làm vườn.

Nhân dịp Lễ kỷ niệm 30 năm thành lập Hội Làm vườn Việt Nam cho phép tôi thay mặt Ban chấp hành Trung ương Hội, cán bộ, hội viên Hội Làm vườn Việt Nam bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Trung ương Đảng, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và PTNT, Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam…đến cấp uỷ Đảng, chính quyền, các ngành, đoàn thể ở trung ương và địa phương. Cám ơn các bậc lão thành và toàn thể cán bộ Hội viên Hội Làm vườn Việt Nam đã đóng góp xây dựng và phát triển  tổ chức Hội 30 năm qua.

Xin chân thành cảm ơn tất cả các viện, trường, các nhà khoa học, các cơ quan thông tấn, báo chí, các tổ chức quốc tế đã phối hợp và ủng hộ về tinh thần, vật chất  góp phần thúc đẩy phong trào phát triển kinh tế VAC do Hội đề  xướng và vận động.

Một lần nữa xin kính chúc các vị khách quý và các vị đại biểu mạnh khỏe, hạnh phúc và thành công.

Xin trân trọng cảm ơn./.