Kết quả thực hiện Xây dựng mô hình trồng mới và thâm canh thanh long ruột đỏ tại Hà Nội, Nghệ An, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc.

- Năm 2014 đã xây dựng được 02 mô hình trồng mới thanh long ruột đỏ. Quy mô: 4 ha. Số hộ tham gia: 16 hộ, tại Sóc Sơn - Hà Nội và Thanh Chương - Nghệ An.

- Năm 2015 đã xây dựng được 02 mô hình trồng mới thanh long ruột đỏ. Quy mô: 6 ha. Số hộ tham gia: 29 hộ, tại Sóc Sơn - Hà Nội và Thanh Chương - Nghệ An.

Giống thanh long ruột đỏ Đài Loan (TL4). Trồng 4 hom/trụ, trụ bê tông dài 2,0 – 2,1 m, khoảng cách trồng 3 x 3 m, mật độ trồng 1.100 trụ/ha. Áp dụng theo “Quy trình trồng thanh long ruột đỏ ở miền Bắc” của Viện Nghiên cứu rau quả và “Quy trình sản xuất thanh long theo VietGAP” của Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Bình Thuận.

Mô hình trồng mới năm 2014, cây thanh long ruột đỏ giống Đài Loan TL4 sinh trưởng khá tốt đã cho thu quả bói,  khối lượng từ 150 – 400 gam/quả, có quả tới 500 gam.

Các vườn thanh long ở Thanh Chương – Nghệ An được trồng trên đát cát, ngoài lượng phân vô cơ bón theo quy trình, các hộ dân đã đầu thêm phân hữu cơ hoai mục, cây ra hoa và đậu quả nhiều, cho sản lượng quả thu thu bói ngay từ năm đầu khá cao, đạt 180 – 350 kg quả/hộ.

- Từ năm 2014 – 2016 đã xây dựng 06 mô hình thâm canh thanh long thanh long ruột đỏ ở Quảng Ninh và Vĩnh Phúc. Quy mô: 30 ha. Số hộ tham gia: 90 hộ. Mô hình thâm canh ở Vĩnh Phúc do Hội Làm vườn tỉnh Vĩnh Phúc thực hiện.

Mô hình thâm canh được xây dựng trên các vườn thanh long ruột đỏ giống Đài Loan và giống Long Định 1 đã cho thu hoạch, của các hộ gia đình ở các xã Vân Trục, Ngọc Mỹ, Xuân Hòa huyện Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc và các xã/phường Phương Đông, Bắc Sơn, Thượng Yên Công, Vàng Danh thành phố Uông Bí tỉnh Quảng Ninh. Thời gian trồng năm 2011 - 2012, mật độ trồng 1.000 trụ/ha, 4 hom/trụ, trụ bê tông.

Áp dụng Quy trình sản xuất thanh long theo VietGAP của Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Bình Thuận và Quy trình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt cho rau quả tươi an toàn tại Việt Nam (VietGAP) do Bộ Nông nghiệp và PTNT ban hành năm 2008 vào mô hình thâm canh.

Cây thanh long ruột đỏ Đài Loan và Long Định 1 cho thu hoạch quả từ cuối tháng 5 đến cuối tháng 10. Riêng năm 2016 ảnh hưởng của thời tiết do biến đổi khí hậu các vườn thanh long ruột đỏ Đài Loan ở Xuân Hòa – Lập Thạch cho thu hoạch muộn hơn gần 2 tháng so với năm 2015, ở Vàng Danh – Uông Bí các vườn thanh long giống Long Định 1 cũng cho thu hoạch muộn hơn 1 tháng so với năm 2015.

Mô hình thâm canh thanh long ruột đỏ giống Long Định 1 ở Uông Bí tinh Quảng Ninh cho năng suất tăng hàng năm theo tuổi của vườn cây, trung bình từ 8,96 tấn/ha đến 19,27 tấn/ha, đạt hiệu quả kinh tế cao hơn so với sản xuất đại trà tại địa phương từ 26,45 – 47,96 %.

Mô hình thâm canh thanh long ruột đỏ giống Đài Loan ở Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc cho năng suất hàng năm thấp, lại có xu thế giảm từ 8,36 tấn/ha năm 2014 xuống còn 6,88 tấn/ha năm 2016. Tuy nhiên trong mô hình thâm canh ở Lập Thạch tỉnh Vĩnh Phúc vẫn cho hiệu quả kinh tế cao hơn so với sản xuất đại trà tại địa phương từ 26,20 – 34,53%.

Trong điều kiện sản xuất được đầu tư thâm canh, trồng thanh long cho thu hoạch gấp gần 1,39 – 7 lần so với trồng lúa.              

          - Đã mở 14 lớp tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc thanh long ruột đỏ theo VietGAP tại Uông Bí - Quảng Ninh, Lập Thạch - Vĩnh Phúc, Sóc Sơn - Hà Nội và Thanh Chương - Nghệ An, mỗi lớp 1 ngày cho 180 lượt người thuộc các hộ tham gia mô hình, trong đó có 90 người tham gia mô hình thâm canh, 90 người tham gia mô hình trồng mới

 - Mở 12 lớp đào tạo, huấn luyện cho nông dân ngoài mô hình với 420 lượt người tham gia.

- Tổ chức được 08 cuộc hội nghị hội thảo cho 200 nông dân đến tham quan mô hình, trao đổi học tập kinh nghiệm sản xuất thanh long cho hiệu quả kinh tế cao.

- Dự án cũng đã in 1.200 tờ rơi hướng dẫn kỹ thuật trồng thanh long VietGAP phát cho nông dân tham khảo, học tập.

- Đã làm 10 biển quảng cáo ở các mô hình trồng mới và mô hình thâm canh thâm canh thanh long ruột đỏ ở Hà Nội, Nghệ An, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc.          

          - Dự án đã góp phần chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nhất là hiện nay do biến đổi khí hậu, thời tiết thay đổi,  nhiệt độ không khí nóng lên, hạn hán, thiếu nước tưới, chuyển đổi từ cây trồng đòi hỏi cần tưới nhiều nước sang cây trồng cạn là rất cần thiết. Tận dụng đất đai gò đồi, chống sói mòn đất, cải thiện môi trường sinh thái.

Giống thanh long ruột đỏ Đài Loan và Long Định 1 trồng ở miền Bắc, ra hoa đậu quả tốt. Quả thanh long ruột đỏ có giá trị dinh dưỡng cao, được người tiêu dùng ưa thích. Việc trồng thanh long ruột đỏ ở miền Bắc có lợi thế cung cấp thực phẩm tươi ngon tại chỗ cho người tiêu dùng, nâng cao thu nhập cho người lao động. Thông qua đào tạo tập huấn, tham quan hội thảo, nhiều hộ nông dân có nguyện vọng được phát triển sản xuất cây thanh long, nên khả năng mở rộng mô hình là rất cao. Mặt khác cây thanh long có thể trồng ở vùng đất đồi, chịu hạn, tận dụng được đất trống đồi trọc lại cho thu nhập cao.

                                                                                                                          TS. Nguyễn Văn Hiền