Đất nước Israel phần lớn là sa mạc và núi đá, có lịch sử và tình hình chính trị mà hình như người Việt Nam nào cũng biết vì ngày nào khi ăn tối xem thời sự trên TV cũng nghe/thấy đến nỗi có người đã nói rằng “ngày nào không thấy Yasser Arafat và Israel là ăn không ngon”. Từ những điều mắt thấy tai nghe, tôi thử làm một bảng so sánh giữa Israel và Việt Nam
Tất cả những người Do Thái tôi gặp đều nói rằng đất nước Israel “rất nghèo” | Ai cũng nói xứ ta “rất giàu”, hoàn toàn đối lập với Israel |
a) đất đai phần lớn là đất sa mạc và núi đá nhưng nền nông nghiệp xanh phát triển thuộc loại hàng đầu thế giới.Đất đai là sở hữu của quốc gia | a) đồng bằng bắc bộ và nam bộ rộng “cò bay gãy cánh”, đất nông nghiệp dư đến nỗi quy hoạch làm khu công nghiệp “trồng cỏ để nuôi bò của dân” vì không có mấy ai vào xây nhà máy.Chúng ta có “rừng vàng” đến nỗi kiểm lâm “phối hợp” với lâm tặc cùng vào rừng cưa gỗ chất lên xe tải vi vu cho đến khi lật xe chết khoảng 10 người dân nghèo ngồi phía sau. Chúng ta có “biển bạc” nên ai cũng có thể khai thác và bây giờ phải dùng “lưới bắt muỗi” để bắt cá.Nền nông nghiệp lạc hậuĐất đai là sở hữu của toàn dân và hậu quả là chúng ta đã và đang lãng phí quỹ đất nghiêm trọng. |
b) không có tài nguyen, nền công nghiệp được hiện đại hóa rất cao | b) Tài nguyên dồi dào, nền công nghiệp lạc hậu |
c) không có nguồn nước, nước sinh hoạt/uống được lấy từ sông Jordan và từ biển. Nước tưới nông nghiệp lấy từ 75% nước thải sinh hoạt và nước mưa được trữ lại để tái sử dụng. | c) tài nguyên nước rất nhiều: nguồn nước ngầm, nước sông , nước nhiều đến nỗi thủy điện “sinh sôi” khắp nơi, hồ nước không thể chứa hết nước trong mùa lũ phải xả ra để cho nhà dân và dân “bơi lội” trong biển nước, trong khi mùa khô thì thiếu nước tưới nông nghiệp và nước sử dụng . |
d) lượng mưa trung bình là khoảng 500mm/năm | d) lượng mưa trung bình 1300mm/năm |
e) nhiệt độ từ 50C-450C | e) nhiệt độ rất phù hợp với nông nghiệp |
f) không có nhiều cảnh quan thiên nhiên để phát triển du lịch | f) cảnh quan thiên nhiên vô cùng phong phú và mỗi địa phương “tận thu” cục bộ mà không có sự liên kết phát triển du lịch. |
g) căng thẳng với các nước Arab láng giềng và đất nước luôn ở trong tình trạng chiến tranh | g) có thể qua lại các nước các nước láng giềng/Đông Nam Á mà không cần visa. Chiến tranh đã lùi xa 37 năm |
h) thủ đô Jerusalem đã & đang bị tranh giành về tôn giáo & quyền lực | h) thủ đô Hà Nội là thành phố Hòa Bình |
i) Khi tôi hỏi về sự thông minh của người Do Thái thì họ không thừa nhận mình thông minh mà nói rằng đất nước “quá nghèo” nên họ phải động não | i) Chúng ta tự nhận rằng dân tộc Việt Nam thông minh, cần cù, yêu lao động, đất nước giàu tài nguyên, rừng vàng biển bạc. |
Israel không có nguồn nước và không thể dùng nước sông Jordan hay khử mặn nước biển để tưới nông nghiệp, họ tái xử dụng khoảng 75% nước thải sinh hoạt và thu hồi nước mưa để tưới nông nghiệp. Trong phần sau, các bạn sẽ thấy họ yêu quý từng giọt nước tưới nông nghiệp để không gây ra bất kỳ sự lãng phí nào!
Đây là một trong những nhà máy xử lý nước thải sinh hoạt để tái xử dụng tưới nông nghiệp, công nghệ xử lý nước thải ở đây cũng tương tự như công nghệ phổ biến ở Việt Nam. Xa xa phía sau là những cánh đồng trồng chuối được che phủ bởi nhà lưới để: a) hạn chế ánh sáng mặt trời vào mùa hè, b) tạo không gian vừa đủ để duy trì môi trường thích hợp, giữ ẩm, tiết kiệm nước tưới.
Hồ chứa nước nước thải sinh hoạt được xử lý để tưới nông nghiệp, thể tích của hồ là 4 triệu m3, thời điểm chụp hình chưa đến mùa mưa nên nước chưa đầy hồ chứa, nước từ đây được bơm chuyển đến các vùng trồng cây nông nghiệp. Vào mùa hè khắc nghiệt, hồ được che lại để tránh nước bị bốc hơi, đây cũng là hồ nuôi cá thương phẩm.
Một trong rất nhiều trạm tưới nông nghiệp ngoài trời, bơm nước nằm ở phòng bơm trung tâm. Quy trình vận hành hoàn toàn tự động, được điều khiển bởi hệ thống máy tính trung tâm
Điểm tham quan kế tiếp là nhà máy xử lý nước sinh hoạt/uống được, vì đây là nhà máy công nghệ cao và yêu cầu an ninh nên việc quay phim chụp ảnh bị cấm hoàn toàn, an ninh ở nhà máy được bảo vệ bởi quân đội nhằm tránh việc bị đầu độc nguồn nước, khi chúng tôi đến, quốc kỳ Việt Nam được gắn trang trọng cùng với quốc kỳ các nước khác ở ngay sân trước của nhà máy. Nước thô được lấy từ hồ Galilee (hay còn gọi là nước sông Jordan) được dẫn về nhà máy, các quy trình xử lý nước hoàn toàn tự động để tạo ra nước uống được trong đó có một công đoạn rất đặc biệt như sau:
Sau chuyến thăm của tổng thống Israel, báo chí gần đây có đề cập đến nền nông nghiệp xanh của Israel và chúng tôi may mắn được hướng dẫn tham quan các cánh đồng xanh hoàn toàn tự động trên đất sa mạc! Người Do Thái xem cây trồng nông nghiệp như một “đứa bé” và họ cung cấp tất cả những tiện nghi tốt nhất để uốn nắn chăm sóc “những đứa bé” nên “người” và thu hoạch được rau củ đạt chất lượng tốt nhất, đồng đều nhất, năng suất cao nhất và đem lại $ nhiều nhất.
Trước khi quyết định đầu tư trồng loại cây nào, việc đầu tiên là nghiên cứu về đất đai, thổ nhưỡng, đặc điểm sinh học của cây, nguồn nước tưới, phân bón, thuốc trừ sâu (nếu thật sự cần thiết), chất lượng phục vụ cho thị trường nào, năng suất… từ đó đề ra loại nhà lưới & chiều cao thông thủy thích hợp, tránh việc tiêu tốn năng lượng vận hành không cần thiết. Sau đó là việc nghiên cứu nhu cầu thị trường và giá cả thương phẩm, điều này thông thường do một công ty tư vấn, bao tiêu sản phẩm phụ trách. Nếu thị trường không thuận lợi cho sản phẩm vào thời điểm đầu tư thì chuyển sang loại cây khác phù hợp với thị trường để đem lại lợi nhuận cao hơn. Tất nhiên là yếu tố rủi ro vẫn hiện diện giống như các ngành nghề khác nhưng “nếu không chấp nhận rủi ro thì thà ở nhà đóng cửa ngủ” – là câu trả lời của anh kỹ sư Do Thái cho một câu hỏi về sự rủi ro khi đầu tư của một người trong đoàn.
Nhà lưới có các tác dụng sau:
Ong sinh học được thả bay trong nhà lưới để thụ phấn cho cây, ong sinh học chỉ thích làm công việc thụ phấn, không thích “chích người”.
Tấm chỉ thị màu vàng được treo trong nhà lưới để thu hút những loại côn trùng/sâu rầy lọt vào được nhà lưới, từ đó nông dân quyết định loại, lượng và nồng độ thuốc trừ sâu cần sử dụng
Trên nền đất cát/đá sa mạc, chỉ cần phủ một lớp đất nông nghiệp vừa đủ tạo thành luống để rễ cây phát triển
Những sợi dây được căng từ dưới đất thẳng lên mái nhà để hướng cho cây lớn lên leo vòng theo dây, nếu cây phát triển dài quá thì tiếp tục rớt xuống và leo lên lớp thứ hai… Việc này để tránh cây chiếm không gian của nhau và phát triển đồng đều.
Đây là nhà trồng ớt đỏ đã thu hoạch xong, sắp được dọn dẹp để chuẩn bị cho đợt trồng trọt kế tiếp. Vào mùa đông, một ký ớt đỏ được bán ở Châu Âu với giá €4 Euro.
Cụm van điều khiển tưới trong nhà bơm
Bên trong nhà bơm tưới, các bình màu đen chứa phân bón
Nông nghiệp xanh đã được Israel phát triển khoảng gần 15 năm và tôi tự hỏi hình như nước ta đã chọn chưa đúng “bạn chơi” trong suốt nhiều năm qua dẫn đến việc “bỏ quên” nông nghiệp. Muộn còn hơn không, tôi nghĩ Israel là “một người bạn” thích hợp có thể giúp chúng ta phát triển nông nghiệp. Liệu chúng ta đã định hướng đúng con đường “công nghiệp hóa hiện đại hóa” chưa và sẽ hiện thực hóa khẩu hiệu này như thế nào trong một đất nước đầy tiềm năng về nông nghiệp nhưng lại không được đầu tư và phát triển đúng mức! Tạm biệt Israel và hy vọng gặp lại những kỹ sư Do Thái này trên cánh đồng nông nghiệp của chúng ta.
Lê Ngọc Hồ
Bạn đánh giá như thế nào về hoạt động của Hội Làm vườn Việt Nam |
Hoạt động có hiệu quả |
Hoạt động không hiệu quả |
Không có ý kiến |