Thiền sư Pháp Thuận đối thơ với Lý Giác nhà Tống

Năm 987, nhà Tống lại sai Lý Giác sang Việt Nam. Khi đến chùa Sách Giang, Vua sai sư Pháp Thuận giả làm người lái đò ra đón. Giác rất giỏi và thích nói chuyện văn thơ. Lúc ấy nhân có hai con ngỗng lội trên mặt nước, Giác nổi thi hứng ngâm nga mấy câu thơ rằng:

“Nga nga lưỡng nga nga

Ngưỡng diện hướng thiên nha”.

Nghĩa là:

“Ngỗng ngỗng hai con ngỗng

Ngắm chân trời hát ca”.

Sư Pháp Thuận đang buông mái chèo, dừng tay tiếp lời Lý Giác, ngâm nga rằng:

“Bạch mao phô lục thủy

Hồng trạo bãi thanh ba”.

Nghĩa là:

“Lông trắng phơi dòng biếc

Chân hồng rẽ sóng xanh”.

Lý Giác vô cùng thán phục, vì hai câu thơ của ông lái đò hay hơn hai câu của Lý Giác rất nhiều, tạo lên bài thơ tuyệt cú. 

Lý Giác vịnh hai con ngỗng đang bơi trên dòng sông, Lý Giác dùng từ “ngưỡng diện” nghĩa là ngửa mặt và “thiên nha” có nghĩa là chân trời, ý muốn chỉ thiên triều nhà Tống. Như vậy, hai câu này đã nói lên sự ngạo mạn trịch thượng của một sứ thần phương Bắc. Ông đã ví vua quan nước Đại Việt như là bầy ngỗng đang ngưỡng mặt hướng về thiên triều thần phục. Đây là thái độ phổ biến của sứ thần phương Bắc.

Với kiến thức uyên bác và tài thơ văn, sư Pháp Thuận hiểu ngay những câu thơ cao ngạo ấy của Lý Giác. Với vai trò ông lái đò, sư Pháp Thuận đã bình thản trả lời Lý Giác bằng hai câu thơ. Hai câu này không những để đối trọng lại thái độ ngông nghênh mà Lý Giác đã nói trước đó, mà còn làm thành bài thơ hoàn chỉnh rất hay, khiến Lý Giác vô cùng kính nể: Nước Nam quả lắm nhân tài, ngay cả ông lái đò quê mùa này mà tài thơ ca đã vượt Lý Giác rồi.

Có