Đạo Trung Dung : suy nghĩ trước sau để việc mình làm không tổn hại đến toàn thể

Câu chuyện minh họa về quan điểm của đạo Trung dung như sau:

Nước Lỗ vào thời Khổng Tử có quy định, nếu có người dân trong nước dám bỏ tiền ra đi chuộc những người dân bị nước láng giềng bắt về làm tì thiếp, thì vua sẽ ban cho một món tiền thưởng. Học trò của Đức Khổng Tử là Tử Hiền là người giàu có, sau khi chuộc người về lại không muốn nhận tiền thưởng. Khổng Tử biết được liền mắng anh ta:

“Ngươi sai rồi, người quân tử khi làm việc nên tự thay đổi nguyên tắc của bản thân trở thành tiêu chuẩn kiểu mẫu cho quần chúng, sao mà có thể chỉ vì sự cao hứng của bản thân, để đạt chút hư vinh mà có thể tùy ý muốn sao làm đó? Hiện nay nước Lỗ dân số ít, đại đa số lại là nghèo. Cậu làm như vậy vô hình chung lại tạo thành tiền lệ không tốt về sau, khiến mọi người đều nghĩ chuộc người về mà nhận tiền thưởng là một việc làm mất mặt, sau này còn ai dám đi chuộc người về nữa! Từ nay về sau phong trào chuộc người về nước sẽ dần dần bị biến mất thì sao?”

Tử Hiền vô cùng bội phục tấm lòng quảng đại của Khổng Tử, tuyệt đối không phải là một người chỉ học bắt chước về đạo đức, mà là một người công bằng chính trực hài hòa, không chỉ nghĩ một mà còn nghĩ hai, suy nghĩ trước sau để việc mình làm không tổn hại đến toàn thể, từ bấy làm việc gì cũng nghĩ đến đại cục trước chứ không kể tư tâm của mình ra sao.