GIẢI PHÁP KHCN NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH TẾ VAC Bài 1. Thực trạng và phương hướng phát triển kinh tế VAC tại Việt Nam

THỰC TRẠNG VÀ PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN

KINH TẾ VƯỜN VÀ VAC TẠI VIỆT NAM

                                                            PGS.TS Nguyễn Xuân Hồng

                                                        Chủ tịch Hội Làm vườn Việt Nam

VAC là một mô hình sản xuất nông nghiệp truyền thống gắn với nghề làm vườn Việt Nam tạo nên một hệ sinh thái tổng hợp, đa chức năng. Mối quan hệ giữa trồng trọt, chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản tác động qua lại rất chặt chẽ, tạo nên một vòng tuần hoàn khép kín. Theo ý kiến của các chuyên gia quốc tế và trong nước, VAC chính là mô hình nông nghiệp tuần hoàn đơn giản nhất của Việt Nam. Ngày nay, sản xuất nông nghiệp trong điều kiện biến đổi khí hậu càng khẳng định rõ hơn vai trò, ý nghĩa to lớn, của hệ sinh thái VAC trong chiến lược phát triển xanh và bền vững.

Cùng với sự phát triển chung của nền kinh tế đất nước, với sức sáng tạo của người làm vườn Việt Nam, mô hình kinh tế VAC từng bước được cải tiến, bổ sung những nội hàm mới, tiến bộ kỹ thuật và sáng kiến mới để ngày càng hoàn thiện. Hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường của kinh tế vườn và VAC ngày càng được khẳng định, góp phần không nhỏ vào những thành tựu to lớn của ngành nông nghiệp và PTNT.

Hiện nay, kinh tế vườn đang chiếm một vị trí quan trọng trọng trong lĩnh vực nông nghiệp và PTNT ở nước ta. Tại nhiều địa phương trong cả nước, kinh tế vườn đã mang lại hiệu quả rất lớn đối với người nông dân. Nếu so với trồng lúa, trồng hoa màu…thì kinh tế vườn vượt trội về mặt kỹ thuật sản xuất gắn với khoa học công nghệ và hiệu quả kinh tế, có thị trường và dư địa phát triển rộng lớn..

Kinh tế vườn đã và đang trở thành hướng phát triển chủ đạo trong quá trình tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp  nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên thiên nhiên, phá thế độc canh cây lương thực, tạo nguồn sản phẩm hàng hóa đa dạng phục vụ tiêu dùng trong nước, chế biến, xuất khẩu và gia tăng giá trị thu nhập, góp phần xây dựng nông thôn mới, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Cây ăn quả là nhóm cây trồng đã có bước phát triển nhảy vọt trong những năm qua. Trong khi diện tích lúa và cây công nghiệp hàng năm có xu hướng giảm thì diện tích cây lâu năm tăng lên, đặc biệt là cây ăn quả. Cây ăn quả được tập trung phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa mang tính bền vững, góp phần chuyển dịch cơ cấu nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người nông dân. Nhiều vùng chuyên canh, vựa cây ăn quả lớn phục vụ xuất khẩu, cho giá trị rất cao đã được hình thành tại nhiều khu vực trên cả nước như ở Đồng bằng sông Cửu Long (Tiền Giang, Đồng Tháp, Bến Tre), khu vực Tây Nguyên, khu vực Bắc Trung Bộ và nhất là sự chuyển biến nhảy vọt của các vựa cây ăn quả lớn tại vùng Trung du miền núi phía Bắc như Sơn La, Bắc Giang. Năm 2015, diện tích trồng cây ăn quả mới chỉ đạt 5,5% tổng diện tích các loại cây trồng; đến năm 2020, đã tăng lên 7,8%. Trong đó, tăng diện tích các loại cây ăn quả có chất lượng và năng suất cao, đáp ứng thị trường trong nước và xuất khẩu. Hàng loạt các giống cây ăn quả có chất lượng, sạch bệnh đã được đưa vào sản xuất, song song với các nhóm giải pháp kỹ thuật canh tác, thâm canh đồng bộ đã được triển khai tại các vùng cây ăn quả lớn của cả nước. Sản phẩm cây ăn quả không những chiếm lĩnh thị trường trong nước mà còn vươn ra thị trường nước ngoài chinh phục những thị trường khó tính như EU, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ốt-xtrây-lia, Niu-di-lân….

Bên cạnh những thời cơ, thuận lợi tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển kinh tế vườn và VAC ở Việt nam, người làm vườn nước ta cũng đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức cần có các giải pháp khả thi để khắc phục. Bài viết này tóm tắt thực trạng và đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần phát triển kinh tế vườn và VAC bền vững ở nước ta thời gian tới.

Chi tiết bài viết tại file:

Thực trạng và phương hướng phát triển kinh tế vườn và VAC tại Việt Nam